Jaarbericht Raad voor de Kinderbescherming 2023
In ons jaarbericht lichten we een intern beleidsonderzoek uit waaruit blijkt dat we steeds meer onderzoeken afsluiten zonder aan de rechter een kinderbeschermingsmaatregel te vragen. Het rekest-ratio (het percentage van onze onderzoeken waarbij we een kinderbeschermingsmaatregel vragen) was vrij stabiel met gemiddeld 72% in de periode van 2015 tot 2020. Inmiddels is het rekest-ratio gedaald naar 65% in 2023.
Ondanks de trend van een nog steeds groeiend jeugdhulpgebruik in Nederland, zien wij al enkele jaren een daling van onze instroom. Daarbij zien we ook een afname van het aantal kinderbeschermingsmaatregelen dat we verzoeken bij de rechtbank. Dit betekent dat we verhoudingsgewijs de laatste jaren vaker terugverwijzen naar vrijwillige hulpverlening. Door middel van dossieronderzoek onderzochten we welke factoren een rol speelden bij het niet adviseren van een kinderbeschermingsmaatregel. De belangrijkste reden om een gezin naar vrijwillige hulpverlening terug te verwijzen en geen maatregel in het gedwongen kader te verzoeken, was voor ons dat ouders (alsnog) bereid waren mee te werken en hulpverlening te accepteren. Na een periode van ongeveer 2 jaar zagen we 75% van de kinderen niet terug voor een nieuw raadsonderzoek. Dat betekent aan de andere kant dat we dus 1 op de 4 kinderen wél terugzagen. Voor het grootste deel was dat opnieuw een beschermingsonderzoek, maar ook zagen we kinderen terug voor andere onderzoeken (bijvoorbeeld straf of schoolverzuim).
Gebrek aan passende hulp
In ons jaarbericht staan we verder stil bij actuele thema’s uit de praktijk. Zo zien we nog steeds dat passende jeugdhulp, ook wanneer deze door de rechter wordt opgelegd, niet beschikbaar is. Doordat de geadviseerde hulp niet kan worden geboden, staan onze raadsonderzoekers vaak voor het dilemma om te kiezen voor een ‘second-best’ advies. Dat wil zeggen: hulp die wel ingekocht of snel beschikbaar is, maar die niet (volledig) aansluit bij wat de jongere nodig heeft. Daarnaast zien we ook dat bepaalde zorgaanbieders van hele specialistische vormen van jeugdhulp de afgelopen jaren zijn verdwenen. Bijvoorbeeld omdat deze zorgaanbieders zich alleen nog richten op hulp aan volwassenen omdat die wel landelijk gefinancierd wordt.
Samenwerking en kansengelijkheid
In ons jaarbericht vind je verder een interview met Tom van Yperen (orthopedagoog en expert kwaliteit jeugdstelsel ) naar aanleiding van zijn afscheid van onze Wetenschappelijke Advies Raad (WAR). Met de partners in de proeftuin Hart van Brabant, onderdeel van het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming, reflecteren wij gezamenlijk op de kansen om de samenwerking verder te verbeteren. En Yannick van den Brink, universitair hoofddocent straf(proces)recht aan de Vrije Universiteit, schreef op ons verzoek een prikkelende column over kansengelijkheid in het jeugdstrafrecht. Ook komen ervaringsdeskundigen aan het woord over hun jaar.
Het hele jaarbericht is hier te lezen.