Casusregie houdt in: proactief regie voeren op het hele strafproces van een jongere. De casusregietaak in jeugdstrafzaken is bij de Raad voor de Kinderbescherming belegd, omdat de Raad voor de Kinderbescherming als enige in de jeugdstrafrechtketen elke jongere in alle fasen van het strafproces in beeld heeft.

Meerdere ketenpartners zijn bij het strafproces van een jongere betrokken: van politie, Openbaar Ministerie, rechtbank, jeugdbescherming tot gemeenten en zorgaanbieders. Zij werken vanuit hun eigen specifieke opdracht. En ze kijken veelal naar één enkel aspect in een casus. De casusregie kijkt naar het ‘complete’ plaatje, houdt overzicht en let op het welzijn van jongeren.

De casusregisseur volgt en bewaakt achter de schermen het hele strafproces van een jongere. De casusregisseur consulteert, intervenieert, houdt toezicht, stuurt en verbindt op procesmatig, inhoudelijk en juridisch gebied.

• Aandacht voor welzijn van jongeren

Het welzijn van de jongere in het oog houden: daar maakt de casusregisseur zich sterk voor. Dat betekent ook dat erop wordt gelet dat een jongere niet onnodig lang hoeft te wachten op de volgende stap in het strafproces. Als het nodig is, zorgt de casusregisseur ervoor dat jongeren behalve straf óók hulp krijgen. Dit draagt bij aan het voorkomen van recidive.

Waar dat nodig en nuttig is, probeert de casusregisseur te voorkomen dat een jongere in het strafproces terechtkomt. Dit gebeurt door deel te nemen aan overleggen in Veiligheidshuizen en betekenisvol te adviseren op ZSM. Tijdens een overleg met Leerplicht wordt bijvoorbeeld gekeken of een jongere met schoolverzuim in een straf- of zorgtraject thuishoort, of een combinatie daarvan.

• Het bewaken van het strafproces

In een strafzaak bewaakt de casusregisseur het proces. Houdt in de gaten of de taken van de ketenpartners goed op elkaar zijn afgestemd. Bespreekt bijvoorbeeld met de officier van justitie en de politie de voorgeschiedenis van de jongere – van eerdere delicten tot al ingezette hulp. Wijst op de situatie thuis en andere familieomstandigheden. Weet welke instanties de jongere kunnen helpen. En let erop dat relevante informatie van ketenpartners bij het raadsonderzoek wordt betrokken.

De casusregisseur houdt toezicht vanuit zijn wettelijke taak op de inzet van jeugdreclassering. Of gewerkt wordt aan de doelen vanuit het raadsonderzoek die bijdragen aan het stimuleren van de ontwikkeling en het voorkomen van recidive.

• Adviseren van ketenpartners

De casusregisseur adviseert ketenpartners – gevraagd en ongevraagd – op verschillende momenten hoe recht te doen aan de situatie van de jongere . Ook adviseert de casusregisseur over voor hen relevante ontwikkelingen, afspraken en besluiten. Ziet de casusregisseur dat zaken een goed verloop van het straftraject in de weg staan? Dan draagt de casusregisseur oplossingen aan.

Dat een jongere niet gebaat is bij een strafproces dat zich maandenlang voortsleept, staat als een paal boven water. Toch duurt zo’n proces nog vaak (te) lang. De Raad voor de Kinderbescherming vindt het belangrijk dat jongeren snel te horen krijgen wat de consequenties zijn van het strafbare gedrag. Maar ook dat er hulp aangeboden wordt, zodat een jongere weer perspectief krijgt en om recidive te voorkomen.

Door de regietaken centraal in de keten te verstevigen, blijft de kennis en expertise in het jeugdstrafrecht geborgd. Zo is de casusregie zichtbaar en beschikbaar voor alle ketenpartners. Omgekeerd zijn die ketenpartners zichtbaar en beschikbaar voor de casusregie. Hierdoor weet elke ketenpartner wanneer hij aan zet is.

De Raad voor de Kinderbescherming is verantwoordelijk voor de casusregie in de jeugdstrafrechtketen. De casusregie is gericht op bewaken, signaleren, toetsen, informeren op verschillende momenten in het strafproces. Dat betekent:

• Procesregie: De regievoering op het strafproces loopt als een rode draad door het gehele straftraject heen.
• Toezicht houden op de (jeugd)reclassering: De Raad voor de Kinderbescherming heeft de taak toezicht te houden op de werkzaamheden van de jeugdreclassering wanneer een jongere veroordeeld is.
• Nazorg: De Raad voor de Kinderbescherming zet in, als voorzitter van het nazorgoverleg, op een samenhangend nazorgplan voor elke jongere die terecht komt in een Justitiële Jeugdinrichting (JJI). Een van de doelen is ervoor te zorgen dat de nazorg zo snel mogelijk en aansluitend aan detentie wordt ingezet.
• Deelnemen aan justitiële uitvoeringsoverleggen en ZSM: Voor het voorkomen van recidive is casusregie ook gericht op de verbinding tussen straf en zorg. De casusregisseur is aanwezig op ZSM en kijkt specifiek naar het belang van de jongere. Zo wordt er bijvoorbeeld deelgenomen aan veelplegers- en doelgroepoverleggen en zijn er overleggen over een buurt- en wijkaanpak en over radicalisering.
• Aandacht voor ASR-jongeren: Door de komst van het adolescentenstrafrecht (ASR) is de Raad voor de Kinderbescherming, ook  vanuit de casusregie, betrokken bij  jongeren van 18 tot 23 jaar die verdacht worden van een strafbaar feit.

Voor het soepel laten verlopen van het strafproces heeft de casusregisseur regelmatig contact met raadsonderzoekers van de Raad voor de Kinderbescherming, de politie, Jeugdreclassering, het Openbaar Ministerie en andere partijen in de strafrechtketen. En ook met gemeenten en organisaties binnen het zorgdomein.